dolfijnen
Kawasaki Hiroshi [1930-2004]
.
dolfijnen
leefden ooit op land
maar zo’n vijftig miljoen jaar geleden
zijn deze organismen teruggekeerd naar de zee, heb ik gehoord
ze hebben vijfenzeventig basisklanken voor conversatie
wat meer is dan het a–i–u–e–o van het Japans
ze horen tot driehonderd kHz
mensen tot ongeveer zestien of zeventien
hun fenomenale intelligentie is van een andere orde dan die van chimpansees
fenomenaal
is een menselijke uitdrukking van meetbaarheid
maar in zee
zwemmen zij alleen maar rond met open mond
en krijgen zo hun eten binnen
daarom is voor hen
de moeite die een mens moet doen voor kleding, voedsel en onderdak
een worsteling die ver van hen afstaat
in hun leven
als dolfijnen op het land waren gebleven
en moeite hadden gedaan voor kleding, voedsel en onderdak
dan waren mensen
vast nooit zo dominant geworden
kun je stellen
nu zitten zij in zee
te dollen en maken ze plezier
en doen verder niks
alleen dat verhaal al kent daarmee
een gelukkig einde
.
イルカ
川崎洋
.
イルカは
もと陸上に住んでいたが
五千万年ほど前に
海へ還っていった生物だと聞いた
会話音の基本型は七十五
日本語のアイウエオより多い
上は三百キロヘルツくらいの音を出す
ひとは十六か十七くらい
チンパンジーより段違いに秀れた頭脳を持つ
秀れた
というのはヒト側に立った計測の表現だが
海のなかでは
口をあけて泳いでいるだけで
エサが入ってくる
だから彼らは
ヒトが衣食住に苦労し努力するような
そんなあがきとは無関係に暮らしてきた
もしイルカが陸上にとどまり
衣食住に努力していたら
ヒトは
これほどには栄えなかっただろう
という
いま彼らは海で
ふざけたり遊んだり
そのほかにすることがない
ただそれだけの話
めでたしめでたし
In: Ishigaki Rin 石垣りん, Shi ni naka no fūkei 詩の中の風景 (1992; pocketeditie: Chūō Kōronsha, 2024), p. 80-82.
dolfijns
Yoshihara Sachiko [1932-2002]
.
een zomer, ooit. ik zat aan de oever van de Iowa in het midden van de Verenigde Staten. het gras, en ook de kleine sprinkhanen daarin, en de vlinders, en de rondrennende wangzakeekhoorns waren precies dezelfde als die ik in Japan zag. ook de kleur van de ondergaande zon, en de lach van langslopende mensen, hun glimlach. waarom verschillen alleen de talen van mensen op deze wereld van elkaar, vreemd was dat. ach, was er maar een taal als het werelds.
als Japanse vlinders hier werden losgelaten, hoe zouden ze andere insecten dan begroeten? of nee, als dolfijnen, die een taal schijnen te hebben, elkaar zouden spreken? — die avond vroeg ik dat in het ‘internationaals’ dat het Engels nu is aan een oude dichter, professor E.
‘als een Amerikaanse dolfijn en een Japanse dolfijn elkaar in de Stille Oceaan zouden tegenkomen, welke taal zouden ze dan met elkaar spreken?’
hij antwoordde: ‘daarover bestaat geen twijfel. de Amerikaanse dolfijn zou met een Amerikaans accent en de Japanse dolfijn met een Japans accent dolfijns spreken.’
.
イルカ語
吉原幸子
.
ある夏。初めて訪れたアメリカ中部、アイオワ河のほとりに、私は腰をおろしていた。草むらの草も、その中にいる小さなバッタも、シジミ蝶も、走り回る縞リスも、日本で見たのとそっくりだ。沈んでゆく夕日の色も、通りかかる人々の笑い声も、笑顔も。どうして人間のコトバだけが違うのか、ふしぎだった。ああ、 “地球語” があればなあ。
日本のバッタをここに放したら、虫どうしはどんな挨拶をかわすのだろう。いや、例えば言語をもつといわれるイルカどうしだったら？――その晩、とりあえず今の“国際語”である英語で、老詩人E教授にきく。
「アメリカのイルカと日本のイルカが太平洋で出会ったら、何語で話すんでしょうね？」
彼は答えた。「きまってるさ。アメリカのイルカはアメリカ訛り、日本のイルカは日本訛りの、イルカ語でしゃべるんだよ」。
In: Yoshihara Sachiko zenshi 3 (Mikanshi hen) 吉原幸子全詩 III (未刊詩篇) [Verzamelde gedichten van Yoshihara Sachiko: Onuitgegeven gedichten] (Tokyo: Shichōsha, 2012). Dit prozagedicht is voor het eerst te lezen geweest op posters in het ondergrondse ‘Waterplein’ (Shinjuku Sentāru Chika Ikkai Mizu no Hiroba 新宿センタービル地下一階・水の広場), net ten westen van Station Shinjuku, Tokyo, augustus-oktober 1981. Yoshihara had vanaf augustus 1978 een half jaar doorgebracht aan de University of Iowa als gastschrijver in het International Writing Program daar.
De afbeelding toont een dolfijn, door Kawahara Keiga 川原慶賀 (1786-1860). Collectie Naturalis, Leiden.